کنجکاوی بشر در مریخ هشت ساله شد

به گزارش سهندبلاگ، امروز حضور مریخ نورد کنجکاوی در سیاره سرخ هشت ساله شد و ناسا در حالی این موفقیت را جشن می گیرد که همین چند روز پیش مریخ نوردی تازه نفس را برای ادامه راه آن فرستاده است.

دو روح در یک بدن؛ مقایسه مریخ نوردهای کنجکاوی و مارس 2020

امروز 5 آگوست، مریخ نورد کنجکاوی (Curiosity) هشتمین سال را در سیاره سرخ جشن می گیرد و چشم به راه همکار جدید خود پشتکار (Perseverance) است که هفته پیش برای رسیدن به مریخ پرتاب شد. اگر پشتکار نیز بتواند به طول عمر کنجاوی برسد، دستاورد مطلوبی برای ناسا خواهد بود.

این هم زمانی تاریخ های مهم کنجکاوی و پشتکار، تقریبا متناسب با مأموریت و ساختار این دو مریخ نورد نیز هست. پشتکار از شاسی ها، سامانه فرود جرثقیل آسمانی و برخی دیگر از ویژگی های مشابه کنجکاوی استفاده می کند. مهم تر این که مریخ نورد تازه ناسا، بر پایه بسکمک از یافته هایی ساخته شده که توسط کنجکاوی انجام گرفته است.

کنجکاوی در 26 نوامبر 2011 (5 آذر 1390) از کیپ کارناوال به فضا پرتاب شد و 5 آگوست 2012 (15 مرداد 1391) در دهانه 154 کیلومتری گِیل (Gale) در مریخ فرود آمد. مأموریت این مریخ نورد برای کاوش سطح مریخ به مدت حداقل یک سال مریخی (687 روز زمینی) طراحی شده بود.

هدف اصلی این مأموریت 2.5 میلیارد دلاری هشت ساله که عنوان رسمی آن آزمایشگاه علوم مریخ است، ارزیابی این موضوع بود که آیا روزی دهانه گِیل می توانسته از حیات زمین-مانند پشتیبانی کند؟ این ربات که با سوخت هسته ای کار می کند، خبرهای شگفت انگیزی در این زمینه داشت. کنجکاوی کشف کرد که دهانه ای که بر آن فرود آمده بود، احتمالا برای مدتی طولانی (شاید میلیون ها سال) در گذشته های بسیار دور، میزبان یک سامانه سکونت پذیر دریاچه و طوفان بوده است.

کنجکاوی همچنین ترکیبات ارگانیک را که اجزای اصلی حیات محسوب می شود، در سنگ های دهانه گِیل یافت. به علاوه، این مریخ نورد چندین توده متان را پیموده و در غلظت این گاز الگوهایی فصلی یافته است که روی زمین در درجه اول توسط ارگانیسم های زنده تولید می شود. (هرچند فرآیندهای غیر زنده نیز می تواند متان تولید کند اما منشأ ترکیبات داخل دهانه گِیل معین نیست.)

تصویر مریخ نورد کنجکاوی از زمین و زهره در آسمان غبارآلود مریخ

در سپتامبر 2014 (مهر 1393) کنجکاوی به دامنه کوه شارپ (Mount Sharp) رسید که از کف دهانه گیل 5.5 کیلومتر بلندتر است. در شش سال گذشته هم این مریخ نورد کوهپایه های کوهستان های مریخ را پیموده و سنگ هایی را مطالعه می کند که برای یافتن سرنخ هایی درباره گذشته گِیل و نحوه انتقال مریخ به سیاره ای سرد و بیابانی و خشک که امروزه می شناسیم، ضروری است.

مقامات ناسا گفته اند که در طول هشت سال حضور کنجکاوی در سیاره سرخ، این مریخ نورد 27 نمونه سنگ را حفر کرده، شش نمونه خاک را جمع آوری کرده و بیش از 23 کیلومتر راه پیموده است. (هرچند رکود مسافت پیموده شده در مریخ در اختیار دیگر مریخ نورد ناسا، فرصت (Opportunity) است که بین سال های 2004 تا 2018، 45.16 کیلومتر پیمود.)

اکنون که حضور کنجکاوی در مریخ هشت ساله شده است، مأموریت 2.7 میلیارد دلاری پشتکار، که با نام مارس 2020 شناخته می شود، آماده است تا به گسترش یافته های آن کمک کند. این مریخ نورد جدید به دنبال نشانه هایی از حیات در دهانه 45 کیلومتری جِزِرو (Jezero) خواهد بود که در گذشته های دور میزبان یک دریاچه و دلتای یک رودخانه بوده است.

پشتکار همچنین نمونه هایی را برای بازگشت به زمین در مأموریت های آینده جمع آوری و محافظت می کند. علاوه بر این، مریخ نورد تازه ناسا چندین فناوری نوین کاوش هم در خود دارد. از جمله یک هلیکوپتر کوچک با نام نبوغ (Ingenuity) و ابزاری با نام ماکسی که مانند فتوسنتز گیاهان عمل می کند و از جو رقیق متشکل از کربن دی اکسید مریخ، اکسیژن تولید خواهد کرد.

رسیدن مارس 2020 به مریخ برای 18 فوریه 2021 (30 بهمن 1399) برنامه ریزی شده است. شاید کنجکاوی در آن روز پس از کار طولانی مدت در دهانه گِیل و دیدن آسمان مریخ، کمی فرصت استراحت داشته باشد و آرزوهای خوبی برای این نو رسیده به مریخ، بفرستد.